EEN VECHTHAAN…
wordt gehouden in een speciale gevlochten mand, guungan siap, die met de open bodem zorgt voor een constante training van de pootspieren van de haan. Bovendien kan deze mand overal geplaatst worden zodat de haan went aan drukte, omgevingsgeluiden en groepen mensen. Een goede vechthaan is al snel meer dan een miljoen roepia waard, een gemiddeld maandsalaris! De hanen worden geaaid en gemasseerd, niet om ze te vertroetelen, maar om er echte vecht-machines van te maken. Alle energie die in de hanen wordt gestoken, is in de hoop op een gunstige uitkomst van een hanengevecht. Een winnende vechthaan levert dan ook een klein fortuin op voor de eigenaar. Legaal? Ja en nee. Sinds 1981 heeft de grotendeels islamitische regering in Jakarta het gokken verboden en daarmee ook de hanengevechten. Maar een hanengevecht is niet verboden als het deel uitmaakt van een religieuze ceremonie. Het Balinees-hindoeïstische geloof vraagt om offers voor de geesten. Voor hogere geesten zijn dat offers van bloemen, die op hogere plaatsen worden neergezet. Lagere geesten zijn dierlijker en voor hen worden er offers met eten als rijst of koekjes op de grond gezet. Deze lagere geesten worden Buta Kala genoemd en kunnen ongeluk of ziekte veroorzaken, je moet ze dus te vriend houden en tevreden stemmen. Dat kan het beste met een offer waarvan het bloed op de aarde moet stromen. En daar komt het hanengevecht om de hoek kijken. Het bloed van de haan die heeft verloren is het offer voor de Buta Kala en zo is alles weer in harmonie en balans. Soms is het hanengevecht onderdeel van een religieuze ceremonie in een tempel. Na 3 hanengevechten is er genoeg bloed gevloeid voor de tempel. Maar uiteraard gaan de gevechten en het gokken dan nog door, bij de parkeerplaats of achter de tempelmuur. Geen politieman die het in zijn hoofd haalt om de Buta Kala te storen!
De haan die wint sleept dus de jackpot binnen voor de eigenaar, want zelfs voor een klein gevecht is de inzet zomaar een half miljoen roepia. Maar met een verliezende haan raak je heel veel kwijt. Allereerst je dure vechthaan. De winnaar mag hem zelfs meenemen om op te eten! De veren eindigen als plumeau, om mee af te stoffen. De verliezer is ook zijn inzet kwijt en met hem iedereen die heeft gegokt op zijn haan. Soms heeft dit gokken rampzalige gevolgen. Er zijn mannen die al hun bezit vergokken en aan de bedelstaf raken. Het gokken is ook wel een belangrijke reden voor echtscheidingen.
Traditioneel bereidt de eigenaar Cramcam, een soep gemaakt van Siap Cundang, de verliezende haan, en biedt die dan aan aan de eigenaar van de winnende haan of hun buren. Cramcam is een heldere soep gemaakt met een scala aan Balinese kruiden en specerijen, zonder kokosmelk. De kip wordt klein gehakt, omdat het om een vechthaan gaat, die behoorlijk veel taaier is dan een normaal in de keuken gebruikte kip.
